Jennifer Mangelaars

Hoe kan ik via kritisch ontwerp een kledingstuk creëren dat de grenzen van fast fashion oprekt en het publiek aanspoort te reflecteren op dit fenomeen?

Fast fashion is een fenomeen waarbij kledingmerken snel en goedkoop geproduceerde kleding op de markt brengen om tegemoet te komen aan de steeds veranderende modetrends. Het is een industrieel model dat gekenmerkt wordt door snelle productieprocessen, lage prijzen en het constant stimuleren van aankopen. Fast fashion-merken produceren grote hoeveelheden kleding, vaak in lagelonenlanden, waar arbeidskosten en productiekosten laag zijn. Hierdoor kunnen ze snel inspelen op de nieuwste trends en kledingstukken aanbieden tegen zeer lage prijzen.Hoewel fast fashion populair is vanwege de betaalbaarheid en de mogelijkheid om steeds nieuwe kledingstukken te kopen, heeft het ook negatieve gevolgen. Fast fashion heeft geleid tot een wegwerpcultuur, waarin kleding snel wordt afgedankt en weggegooid. Dit leidt tot grote hoeveelheden textielafval en draagt bij aan de wereldwijde afvalproblematie. Het wordt de consument dus erg lastig gemaakt. Uit onderzoek blijkt dat er toch vaak uit eigen belang wordt gehandeld en dat vooral jongeren, welke het belangrijker vinden om met de trends mee te gaan, fast fashion blijven aanschaffen. Hoe kunnen consumenten door middel van een ontwerp bewuster worden gemaakt betreft het fenomeen fast fashion en aangespoord worden om kritisch na te denken over hun koopgedrag?

Op basis van interviews met zowel de doelgroep als experts werd duidelijk dat fast fashion een ethisch dilemma veroorzaakt. Hoewel veel consumenten zich bewust zijn van de milieu-impact die de fast fashion-industrie heeft, zijn ze terughoudend om afstand te doen van de voordelen die het hen biedt. Zo ontwerp en produceert modeketen Zara gemiddeld 52 nieuwe collecties per jaar om op deze manier de consumenten tot aankoop te stimuleren.Met behulp van deze inzichten heb ik een onderzoek uitgevoerd om te bepalen op welke manier de doelgroep het meest effectief kan worden bereikt en wat hun voornaamste motieven zijn om fast fashion aan te schaffen. Het voornaamste doel van het ontwerp is om bewustwording te creëren bij consumenten. Door mijn persoonlijke fascinatie voor materialen te combineren met een kritisch ontwerpproces, is het concept voor Olim ontstaan.

Olim is een basic wit T-shirt, herkenbaar voor iedereen en de meeste mensen hebben dit kledingstuk wel in zijn of haar kast hangen. Wat dit T-shirt echter bijzonder maakt, is het materiaal waarvan het is gemaakt: een materiaal dat oplost in water. Het T-shirt wordt tentoongesteld in een installatie waarbij het regelmatig een stukje verder in het water wordt geplaatst, waardoor het geleidelijk oplost. De reactie die dit ontwerp teweegbrengt, is ambigu. Het publiek wordt uitgenodigd om hun eigen mening te vormen over Olim. Of dit nu als negatief of positief wordt ervaren, het doel is om vragen op te roepen en discussie aan te wakkeren. Het lookbook biedt aanvullende informatie over het T-shirt en presenteert het op een visueel aantrekkelijke manier.